ไข่พะโล้ อาหารไทยประเภทแกงที่นิยมรับประทาน

ประวัติ ไข่พะโล้ นั้น เริ่มต้นจากประเทศจีน โดยคำว่า “ พะโล้ ” นั้นเป็นคำยืมมาจากภาษาจีนฮกเกี้ยนว่า “ผะโล่ว” (phah-ló͘) หรืออ่านว่า “พะโล่ว” (pah4 lou2) ในภาษาจีนแต้จิ๋ว ซึ่งหมายถึงขั้นตอนหนึ่งในการทำเนื้อพะโล้ ซึ่งเป็นการเคี่ยวน้ำตาลทรายแดงให้ละลายในกระทะ วิธีต้มพะโล้ ใส่เกลือ ซีอิ๊ว เนื้อสัตว์หรือเครื่องปรุงอื่น ๆ ลงไป เคล้าให้ทั่ว พอสีสวยใส่เครื่องเทศ ใส่น้ำ แล้วเคี่ยวจนสุก ถ้าเป็นเป็ดหรือห่านจะเพิ่มตะไคร้และข่าด้วยเพื่อดับกลิ่นสาบ ลวกด้วยน้ำพะโล้ให้สีสวยแล้วจึงนำลงต้มในน้ำพะโล้ต่อ คำว่าโล่วในภาษาจีนแต้จิ๋วตรงกับหลู่ในภาษาจีนกลางซึ่งหมายถึงน้ำแกงสีเข้ม ใส่เครื่องเทศ เกลือ ซีอิ๊ว ใช้ปรุงเนื้อสัตว์ให้มีสีออกน้ำตาลอมแดง

โดย สูตรทำพะโล้ ในจีนแต่เดิมแบ่งเป็นพะโล้ภาคเหนือและพะโล้ภาคใต้ ส่วนของ สูตรไข่พะโล้ ภาคใต้แบ่งเป็นพะโล้เสฉวน พะโล้กวางตุ้ง พะโล้แต้จิ๋ว พะโล้แคะ ซึ่งในกลุ่มนี้ พะโล้เสฉวนมีชื่อเสียงที่สุดโดยเฉพาะพะโล้ซี่โครงหมู พะโล้ในแต่ละเมืองมีเอกลักษณ์ต่างกันไป เช่น ต้มไข่พะโล้ ที่เมืองซูโจวรสหวานนำ ของมณฑลซานตงสีออกแดงและเค็มนำ ของเสฉวนหอมและเผ็ด และ ต้มพะโล้ แบบแต้จิ๋วที่เป็นพะโล้แดงและมีกลิ่นหอม ต่อมา ไข่พะโล้ได้แพร่หลายเข้ามาในประเทศไทยโดยชาวจีนที่อพยพเข้ามาในช่วงต้นรัตนโกสินทร์ ไข่พะโล้ ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในประเทศไทย เนื่องจากเป็นอาหารที่มีรสชาติอร่อย กลมกล่อม และสามารถเก็บไว้ได้นาน ไข่พะโล้ หรือ พะโล้โบราณ จึงเป็นอาหารที่นิยมรับประทานกันโดยทั่วไป ไม่ว่าจะรับประทานเป็นกับข้าว รับประทานเล่น หรือรับประทานเป็นอาหารว่าง 

ในสมัยก่อน ต้มพะโล้หมูสามชั้น เป็นอาหารที่มีราคาสูง เนื่องด้วยวัตถุดิบที่ใช้ทำไข่พะโล้นั้นหายากและมีราคาแพง แต่ในปัจจุบัน ไข่พะโล้เป็นอาหารที่มีราคาไม่แพง สามารถหารับประทานได้ง่ายตามร้านอาหารทั่วไป ในปัจจุบัน พะโล้หมู มีหลากหลายสูตร แล้วแต่ความชอบของแต่ละบุคคล บ้างก็ใส่เครื่องเทศเพิ่ม บ้างก็ใส่น้ำตาลทรายแดงเพิ่ม เพื่อให้ได้รสชาติตามที่ต้องการ อย่างไรก็ตาม ไข่พะโล้ยังคงเป็นอาหารยอดนิยมที่คนไทยชื่นชอบมาจนถึงทุกวันนี้